ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
Ι. Επί του ερωτήματος, που ετέθη.
Μετά
την πρόσφατη αντικατάσταση του άρθρου 13 παρ. 8 του ν. 1566/1985 μέσω της
διατάξεως του άρθρου 245 του ν.4512/2018, καθίσταται πλέον υποχρεωτική η
παραμονή στο σχολείο κατά τις εργάσιμες ημέρες, πέρα από τις ώρες διδασκαλίας
μέχρι την συμπλήρωση έξι ωρών ημερησίων ή τριάντα ωρών εβδομαδιαίως; Ποια
επιρροή ασκεί στο ερώτημα η υπ' αρ. πρ. 14181/ΓΔ4/26-1-2018 εγκύκλιος του
Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων;
ΙΙ. Επί των εφαρμοστέων διατάξεων.
Το
άρθρο 245 του ν. 4512/2018 προέβλεψε, "Η παρ.
8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α` 167) αντικαθίσταται ως εξής: «8. Οι εκπαιδευτικοί των σχολείων της
πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παραμένουν υποχρεωτικά στο σχολείο τους στις εργάσιμες ημέρες, πέρα από τις
ώρες διδασκαλίας, όχι όμως πέρα από έξι
(6) ώρες την ημέρα ή τριάντα (30) ώρες την εβδομάδα και με την επιφύλαξη
της παραγράφου 2 του Κεφαλαίου ΣΤ` του άρθρου 11, για την προσφορά και άλλων υπηρεσιών που
ανατίθενται από τα όργανα διοίκησης του σχολείου και συνδέονται με το
γενικότερο εκπαιδευτικό έργο, όπως η προετοιμασία του εποπτικού
εκπαιδευτικού υλικού και των εργαστηριακών ασκήσεων, η διόρθωση εργασιών και
διαγωνισμάτων, η καταχώρηση-ενημέρωση της αξιολόγησης των μαθητών, η συμμετοχή
στην προετοιμασία και την πραγματοποίηση εορταστικών, αθλητικών και
πολιτιστικών εκδηλώσεων, ο προγραμματισμός και η αποτίμηση του εκπαιδευτικού
έργου, η επικοινωνία με δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου, η συνεργασία
με εκπαιδευτικούς που διδάσκουν στο ίδιο τμήμα ή που διδάσκουν τα ίδια γνωστικά
αντικείμενα, οι παιδαγωγικές συναντήσεις για την κατάρτιση ομαδικών ή
εξατομικευμένων προγραμμάτων υποστήριξης συγκεκριμένων μαθητικών ομάδων ή
μαθητών, η επίβλεψη σχολικών γευμάτων, η ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, η
τήρηση βιβλίων του σχολείου και η εκτέλεση διοικητικών εργασιών. [..]".
Η
προγενέστερη διατύπωση του ως άνω άρθρου ήταν η εξής: "8. Όλοι οι εκπαιδευτικοί των σχολείων
της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης παραμένουν υποχρεωτικά στο σχολείο τους στις εργάσιμες ημέρες, πέρα από
τις ώρες διδασκαλίας, για την προσφορά και άλλων υπηρεσιών, που συνδέονται με
το γενικότερο εκπαιδευτικό έργο, όπως συμμετοχή σε γιορταστικές, αθλητικές
και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενημέρωση
των
γονέων και κηδεμόνων, τήρηση βιβλίων του σχολείου και εκτέλεση διοικητικών εργασιών. Κάθε εκπαιδευτικός παραμένει υποχρεωτικά στο σχολείο, στις εργάσιμες μέρες πέρα από τις ώρες διδασκαλίας, για την εκτέλεση συγκεκριμένου έργου που του έχει ανατεθεί από τα όργανα διοίκησης του σχολείου όχι όμως πέρα από έξι (6) ώρες την ημέρα ή τριάντα (30) ώρες την εβδομάδα, με την επιφύλαξη της παραγράφου 2 της περίπτωσης ΣΤ του άρθρου 11 [..]".
Από την συγκριτική επισκόπηση των δύο διατάξεων, ήτοι της διάταξης του άρ. 13 παρ. 8 του ν.1566/1985 και της ίδιας διάταξης μετά την τροποποίησή της από το άρ. 245 του ν.4512/2018, προκύπτουν εξαιρετικά χρήσιμα συμπεράσματα προκειμένου να δοθεί μια ασφαλής απάντηση στο ερώτημα που ετέθη. Έτσι, και οι δύο διατάξεις κάνουν λόγο για υποχρεωτική παραμονή των εκπαιδευτικών στο σχολείο μετά την συμπλήρωση του διδακτικού ωραρίου, όχι πέραν των 6 ωρών ημερησίως και όχι πέραν των 30 ωρών εβδομαδιαίως. Από την διατύπωση αυτή ευκόλως κατανοεί κανείς, ότι ο νόμος δεν προβλέπει την υποχρεωτική παραμονή στο σχολείο για 30 ώρες εβδομαδιαίως και για 6 ώρες ημερησίως. Αντιθέτως, μέσω και των δύο διατάξεων σκοπός του νομοθέτη φαίνεται να είναι να ορίσει το μέγιστο των ωρών, κατά τις οποίες ένας εκπαιδευτικός μπορεί να υποχρεωθεί να παραμείνει στο σχολείο ανά ημέρα ή ανά εβδομάδα. Εάν ο νομοθέτης επεδίωκε να θεσπίσει με τον τρόπο αυτό υποχρεωτικό ωράριο 30 ωρών εβδομαδιαίως και 6 ωρών ημερησίως, τότε η διατύπωση την οποία θα επέλεγε θα ήταν προφανώς διαφοροποιημένη, αφού θα παρέλειπε την φράση "όχι πέραν" και θα προέβλεπε ευθέως υποχρεωτική παραμονή έξι ωρών την ημέρα και 30 την εβδομάδα.
Αμφότερες
οι διατάξεις, εκλαμβάνουν ως κύριο έργο του εκπαιδευτικού το διδακτικό έργο και
σκοπούν να επιτρέψουν την αξιοποίηση των εκπαιδευτικών και σε άλλες συναφείς
μεν αλλά μη διδακτικές δραστηριότητες. Κατά τούτο η ανάθεση αρμοδιοτήτων
συναφών προς την εκπαιδευτική ή την διοικητική δραστηριότητα του σχολείου είναι
επιτρεπτή και αντιστοίχως θεσπίζεται υποχρέωση του εκπαιδευτικού για παροχή
πρόσθετης μη διδακτικής εργασίας, υπό την αναγκαία ωστόσο προϋπόθεση της μη
υπέρβασης των ορίων, που ρητώς θέτει ο νόμος ήτοι των 6 ωρών ημερησίως και των
30 ωρών εβδομαδιαίως. Αμφότερες, ωστόσο, οι διατάξεις προβλέπουν με απόλυτη
ελαστικότητα την προσφορά πρόσθετων υπηρεσιών συναφών με την λειτουργία του
σχολείου, αφού τα όργανα διοικήσεως του σχολείου, κατά το μέτρο της εκάστοτε
αρμοδιότητάς τους, αποφασίζουν την ανάθεση συγκεκριμένων μη διδακτικών
καθηκόντων προς τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι και είναι υποχρεωμένοι να τα
εκτελέσουν. Σκοπός, ωστόσο, αμφότερων των διατάξεων δεν είναι η θέσπιση ωραρίου
στους εκπαιδευτικούς αλλά η πρόβλεψη, ότι πέραν των κυρίων καθηκόντων αυτών,
ήτοι των διδακτικών, αυτοί υποχρεούνται να προσφέρουν πρόσθετο έργο, που
συνδέεται με την εν γένει εκπαιδευτική λειτουργία του σχολείου.